پدیدارشناسی تفاوت های فردی

تفاوت تصمیم و رفتار انسان ها خصوصاً در برابر هنجارهای اجتماعی همیشه برایم جالب و قابل تأمل است. بی آن که بخواهم انبوهی از ابرهای تیره و تار را با اسطوره اختیار یا جبر پیش چشم آورم، فهم خود این فرایند برایم جاذبه دارد. البته آثار این کشف در فهم اخلاقی رفتارها انقلاب می کند. مکانیسم تصمیم در ذهن و روان انسانی چیست؟

خب حالا که رسم اینجا مرثیه سرایی شده بر گور آروزها، بد نیست از آرزوهای رفته بر باد هم بگویم. یادم هست که در آن شب بارانی برنامه چهره های ماندگار که دکتر هاشمی گلپایگانی از مرزهای نو در مطالعات عصب شناختی و فلسفه و دین سخن می گفت؛ چشمانم تر شد و بغض در گلویم نشست که خدایا! آیا نمی شد گامی به پیش را در این بحث که همیشه دوستش داشتم بر می داشتم ؟

بغرافيای فيل

شادی نماند و شور نماند و هوس نماند

سهل است این سخن که مجال نفس نماند

فریاد از آن کنند که فریاد رس رسد

فریاد را چه سود؟ چو فریاد رس نماند

کو؟ کو؟ کجاست قمری مست سرودخوان؟

جز مشتی استخوان و پر اندر قفس نماند

امید دربدر شد و از کاروان شوق

جز ناله ای ضعیف ز مسکین جرس نماند

طوفانی از غبار بماند و سوار رفت

بس برگ و ساز بیهده ماند و فرس نماند

سودند سر به خاک مذلت کسان چو باد

در برج های قلعه تدبیر کس نماند

کارون و زنده رود پر از خون دل شدند

اترک شکست، عهد و وفای ارس نماند

تنها نه خصم رهزن ما شد، که دوست هم

چندان که پیش رفتش از او بازپس نماند

رفتند و رفت هر چه فریب و دروغ بود

تا مرگ این حقیقت بیرحم بس نماند

تابنده باد مشعل می! کاندر این ظلام

موسی بشد، به وادی ایمن قبس نماند

برخیز امید و چاره غمها ز باده خواه

گر نیست پس چه چاره کنی؟ چاره پس نماند

م. اميد